Bia đền Đá Đen và sự tích Thiên Y A Na (Po Nagar)
 |
Blog người hiếu cổ - Tấm bia được chụp trong đợt về thăm đền Đá Đen của GS Ngô Văn Doanh (Viện NC Đông Nam Á). Nhân dịch giúp GS, xin đưa lên blog nội dung sơ lược về tấm bia như sau:
Trộm nghe: Thần dựa vào người, thờ thần không gì bằng việc lo cho dân. Vì lẽ đó, các tiên vương thời cổ tạo thành tựu cho dân trước tiên, sau đó mới dốc sức vào việc thờ thần. Nhưng có gấp gấp trong việc đó thì mới có linh ứng, không thể không gấp được, việc dốc hết sức đó chính là tạo thành tựu cho dân vậy.Ta từ năm Bính Thìn được chuẩn cho làm coi hạt, cùng tụ tập mà khai khẩn ở đây, tuy nhiên dân có ấp lý mà gia thất không được yên bình; ruộng thì có ngàn mạch mà mưa gió không thuận. Năm nay, thời tiết không thuận lợi, nắng nóng mãi không dứt, việc đồng áng thì mất mùa liên miên, nông dân cũng khốn khổ. Ta thành tâm cầu khấn, nhớ đến vùng chân núi Tân Phú có Thiên Y A Na thánh phi linh thiêng, bèn đặt thần vị của Thánh phi ở đấy. Trai giới đồng thới sửa soạn hương hoa đầy đủ rồi vái khấn rằng:
“Thần nắng gây ra thiên tai hạn hán khiên cho dân chúng mấy phen khốn đốn tuyệt vọng. Cầu xin Thánh phi tấu đạt lên thiên đình, ban cho mưa thì nguyện xin lập đền thờ tại đây”. Ngày hôm sau, đầu non mây đen ùn ùn kéo đến, ta liền thành tâm cầu khấn. Thánh phi lại xin cho mưa thêm một ngày đêm, đến ngày thứ ba thì mây tan mưa tạnh, nơi nơi đều được mưa nhuần như lời khấn nguyện. Ta mới giật mình nao lòng nói rằng: “Ta tâm si mộng tưởng, không ngờ lại có sự linh dị như thế này. Từng nghe vùng này có vị tiên nhân, ai bất kính thì sẽ mắc bệnh, nhưng cầu khấn lại thì khỏi, đao búa sắc mấy cũng không lại gần được. Xưa ta thường thấy cây cỏ um tùm, lại có tảng đá đen lỗ chỗ ẩn hiện như hùm beo ẩn phục nằm chắn ngang đường. Người ta quen gọi đó là xứ Đá Đen. Cả đoạn đường, nhìn qua thật là quang đãng vui mắt, lại có biển xanh nước biếc, đằng trước thì núi non tầng tầng lớp lớp uốn lượn xung quanh, đằng sau thì hai bênh dãy núi xếp lớp quấn lấy nhau, rất chi thần thú. Bèn lập đền thờ Thánh phi ở chỗ cao mà bằng phẳng. Đền thờ Thánh phi ban đầu ở tháp cổ Cù Huân, sau đó thì dựng lên mái đền để phục vụ các việc công việc tư. Việc công thì lễ quốc tế, việc tư thì làm ngày lễ xã cho dân tế lễ hương hỏa. Câu chuyện về Thánh phi đã được Phan Lương Khê tiên sinh[1] ghi chép rất rõ ở cổ tháp. Đền Thánh phi linh ứng, là nơi cầu nắng xin mưa của ấp mới, giữ gìn mãi mãi để che chở dân, để cho người đời kính cẩn. Như thế may ra mới đạt được hết sự nỗ lực phụng thờ vậy.
Bia dựng vào trung tuần tháng Giêng năm Tự Đức thứ 26 (tức là năm 1873)
Hàn Lâm viện thị độc sung điển nông sứ Phan Trung kính cẩn soạn.
Quảng Nam hải phòng viên ngoại lang Nguyễn Hữu Hoán dựng bia.
[1] Tức Phan Thanh Giản, ông lập bia sự tích bà Thiên Y A Na vào năm Tự Đức thứ 9
0 nhận xét :
Đăng nhận xét